İçtüzük

2.1 RÖK,

Reklamverenler Derneği'nden (RVD) 9, Reklamcılar Derneği'nden (RD) 9, TV, basın, açıkhava ve dijital mecralardan toplam 5, tüketici kuruluşlarından 1, üniversitelerden 2, İstanbul Barosu’ndan ve serbest avukat olarak 2, Türkiye Araştırmacılar Derneği’nden 1, Halkla İlişkiler Sektör Dernekleri’nden 1 temsilci olmak üzere 30 kişiden oluşur. (Reklam Özdenetim Platformu’nun 3 Kasım 2023 tarihli kararı ile)

Üyelerin görev süresi 2 yıldır. Süresi biten yeniden seçilebilir.
Reklam Özdenetim Platformu kararı ile Kurul'daki RVD ve RD temsilcilerinden birer Başkan Yardımcısı atanır. RVD ve RD temsilcilerinden seçilen Başkan Yardımcıları dönüşümlü olarak görev yaparlar. Görev süreleri toplamda 2 yıldır, süresi biten yeniden seçilebilir.
Platform Başkanı, Kurul toplantılarına gözlemci olarak katılabilir, oy kullanma hakkına sahip değildir ve dosyalarla ilgili yorum yapamaz. Kurul yöneticisi ve sekreteryası Kurul toplantılarında oy kullanma hakkına sahip değildir.

2.2 Reklam Özdenetim Kurulu’nun temsiliyeti, diğer tüm kurum ve kuruluşlarla olan iletişiminin yürütülmesi ve özdenetim mekanizmasının sağlıklı işleyişi için gerekli tüm aksiyonların alınması ve ekibe gerekli desteğin sağlanması Kurul ve Kurul yöneticisi tarafından yürütülür. Kurul yöneticisi ve sekreteryası doğrudan Platform Başkanı’na karşı sorumludur.

2.3 Reklamveren temsilcilerini Reklamverenler Derneği, reklam ajansları temsilcilerini Reklamcılar Derneği belirler.

2.4 Medya temsilcileri, her mecranın toplam reklam gelirindeki payı ve yayın gruplarının sahip olduğu mecraların izlenme payları ve tirajları dikkate alınarak Reklam Özdenetim Platformu mecra temsilcisi kurumlardan (TVYD, IAB Türkiye, ARVAK, RİAK, MMA Türkiye vb.) talepte bulunur.

Reklam Özdenetim Platformu gerekli görürse, başka mecra temsilcilerini de Kurul’a dahil eder, mecra temsilcilerinin dağılımını yeniden düzenler.

2.5 Reklam Özdenetim Platformu Başkanı tarafından ihtiyaç duyulması halinde, gözlemci sıfatıyla temsilci/temsilciler atanabilir. Gözlemci temsilci/lerin toplantılara katılarak işleyiş, süreç ve içtihatlar konusunda bilgi birikimine sahip olması amaçlanmaktadır. En fazla 1 yıl süreyle temsilcilik görevini sürdürebilirler. Gözlemci sıfatıyla davet edilen temsilci/ler Reklam Özdenetim Kurulu toplantılarına gözlemci olarak katılabilir, görüşlerini aktarabilir, yorumda bulunabilir ancak oylamalara katılamazlar. Gözlemci temsilci/ler, toplantıda görüşülen uyuşmazlığın taraflarından birinin mensubu ise, müzakere ve oylama aşamalarında toplantıya katılamazlar. Kurul'un Çalışma İlke ve Esasları (içtüzük) doğrultusunda, Kurul toplantılarının gizliliği ilkesi gözlemci temsilci/ler için de geçerlidir.

2.6 Üyeler, toplantılara bizzat katılmak zorundadır. Altı ay içinde toplantıların en az yarısına katılmayan üye uyarılır. Devamsızlığı ikinci altı ayda da aynı şekilde devam ederse, üyeliği bir daha seçilmemek üzere düşer. Mazeretsiz olarak üst üste 4 toplantıya katılmayan üye ise Platform tarafından uyarılır. Uyarı sonrasında mazeretsiz olarak üst üste 4 toplantıya katılmama halinde, üyeliği bir daha seçilmemek üzere düşer. Üyeliği düşen kişinin yerine görev alacak temsilcinin belirlenmesinde, yukarıdaki maddelere göre hareket edilir.

2.7 Başkan Yardımcılarının olmadığı toplantılara bağımsız temsilcilerden biri veya toplantıda bulunan üyelerin seçtiği Kurul üyesi başkanlık eder.

3.1 RÖK;

* Yanıltıcı reklamlarla ilgili tüketici şikayetleri,
* Reklamverenler veya reklam ajanslarının ticari iletişim ve tanıtım faaliyetleri dolayısıyla birbirleri hakkındaki şikayetleri,
* Reklam kurumunun imajını koruma ve saygınlığını artırma, reklama güven sağlama amacıyla başvuru beklemeksizin Kurul üyelerince önerilen -gerektiğinde Kurul sekreteryasınca yapılan tarama sonucunda Kurul yöneticisi tarafından gündeme alınan- reklamlar
hakkında tavsiye niteliğinde görüş oluşturur.

3.2 Reklam ajansı veya reklamverenler tarafından istenmesi halinde yayın öncesi danışma (copy advice) hizmeti verir. Mecranın yayınında tereddüte düşüldüğü için başvurması halinde, tavsiye niteliğinde görüş bildirir.

Reklamverenler Derneği (RVD) üyesi olan ve özdenetimin finansmanı için yıllık ödemede bulunan reklamverenlerin yayın öncesi danışma talepleri ücretsiz olarak ele alınır. Bunun dışındaki reklamverenler ile reklam ajansları ve medyanın bu tarz başvuruları için ücret talep edilir.

3.3 RÖK ayrıca;

* Yürütme Kurulu tarafından oluşturulan görüşlere karşı taraflarca yapılan itirazlar,
* Yürütme Kurulu’nca önemli görülüp aciliyeti olmaması nedeniyle RÖK’e iletilen reklamlar,
* Yürütme Kurulu’nca ilke kararına (içtihad) gerek duyulan reklamlar
hakkında nihai ve kesin olarak tavsiye niteliğinde görüş oluşturur.

Kamuoyuna yapılan ortak taahhüt çerçevesinde, görüşlerinin uygulanmasını ilgililerden ve mecralardan ister.

3.4 Gerekli gördüğü hallerde ve zamanda, reklam ve mecralardaki gelişmeleri göz önünde tutarak Esaslar’ı geliştirebilir ve zenginleştirebilir. Dürüst olmayan reklamın tanımı ile ilgili somut ölçütleri belirleyerek ilgilileri bilgilendirir.

3.5 3.1 ve 3.2 bentlerindeki görüşler Yürütme Kurulu’nca da verilebilir.

3.6 RÖK, her ayın birinci ve üçüncü haftası en az 10 üyesinin (her gruptan en az bir üye bulunması şartı ile) katılımı ile toplanır.

Yürütme Kurulu, başvuruların ivedi olarak değerlendirilmesi için daha sık toplanan, RÖK adına ve onun yetkilerini kullanarak başvurular hakkında görüş oluşturup uygulatma yetkisine sahip RÖK’ün bir iç organıdır.

Yürütme Kurulu; RÖK üyeleri arasından seçilen iki reklamveren, iki reklam ajansı, üç mecra temsilcisi ve biri bağımsız sektör temsilcisi olmak üzere 8 kişiden oluşur. Her grubun kendi içinden göstereceği adayların RÖK tarafından onaylanması ile Yürütme Kurulu oluşur.

Yürütme Kurulu üyeliği iki yıldır. Görev süresi biten üye yeniden seçilebilir.

5.1 Yürütme Kurulu 3.1 madde gereğince gündeme alınan reklamlar hakkında görüş oluşturur ve bu görüşünü uygular. 3.2. madde gereğince yayın öncesi görüş bildirir.

Reklam Özdenetim Platformunun onaylayacağı tanıtım ve kamuoyu ile iletişim stratejilerinin ve kampanyalarının uygulanması işlerini yürütür.

5.2 Yürütme Kurulu, her gruptan en az bir üyenin bulunması koşulu ile en az 4 üyesinin katılımı ile her ayın ikinci ve dördüncü haftası toplanır.

Asıl üyelerden katılamayacağını bildirenlerin yerine o gruptan seçilen yedek üye toplantıya çağrılır.

Toplantının yapılamadığı durumlarda, başvuruların ivediliği gerektiriyorsa üyelerle elektronik ortamda iletişim kurularak görüş oluşturulabilir.

6.1 Esaslar’a aykırı olabileceği düşünülen reklamın reklamvereninden ve varsa reklam ajansından, en geç iki iş günü içinde yazılı görüşünü bildirmesi istenir.

Görüş bildirim süresinden sonra gelen yazılı görüş ve/veya destek niteliğindeki belge değerlendirmeye alınmaz. Bu süre içinde bir yanıt alınamazsa, Kurul karşı tarafın görüşü olmadan görüş oluşturur.

Esaslar’a aykırılığı çok açık olan ve yayınının hemen ve en geç 24 saat içinde durdurulması gereken reklamlarla ilgili, reklamvereninin görüşü alınmadan görüş oluşturabilir.

Esaslar’a aykırı olmadığı çok açık olan reklamlarla ilgili başvurular, reklamverenin görüşünün alınmasına gerek duyulmadan da sonuçlandırabilir.

Yazılı görüşüne ek olarak sözlü görüş de bildirmek isteyenlerin talebi, Yürütme Kurulu’nca konunun niteliğine göre değerlendirilir ve uygun bulunursa toplantıya çağrılarak dinlenir. Bu tür bir talep kabul edildiğinde, konuyla ilgili diğer tarafa, kendisinin de toplantıya katılıp görüş bildirebilmesi için haber verilir. Yürütme Kurulu gerekli görürse, taraflar RÖK’te de sözlü görüş bildirebilirler. Yazılı görüşe ek olarak sözlü görüş de bildirilmesi yönündeki talepler Cuma günleri saat 16:00’ya kadar Kurul’a iletilmelidir.

6.2 Görüşler, katılanların oyçokluğu ile oluşturulur. Taraflardan görüş alınmadan görüş oluşturulması, toplantıya katılanların oybirliğini gerektirir.

6.3 Kurul görüşlerine karşı RÖK’e itiraz edilebilir. İtiraz, itirazın görüşüleceği RÖK toplantısından önceki Cuma günü saat 18:00’e kadar gönderilmelidir. İtiraz üzerine oluşturulan RÖK’ün görüşü kesindir. Bu görüşe karşı yapılan itirazlar, yeni bir belge sunulmadıkça, değerlendirilmez.

6.4 Bilirkişilik: Her biri kendi alanında uzman olan kişilerden oluşan ve incelenen reklamın kategorisine göre her dosya için seçilecek bilirkişilerin bulunduğu “bilirkişi listesi” oluşturulabilir.

6.5 Oluşturulacak bilirkişi listesinden her dosya için kimin bilirkişilik yapacağına Yürütme Kurulu karar verir. RÖK üyelerinin önerileriyle oluşturulan listeden seçim yapılırken, uyuşmazlıkta taraf olanların önerdikleri bilirkişilerin mümkünse o dosya için seçilmemesine özen gösterilir.

6.6 Taraflardan, Yürütme Kurulu’nca belirlenen bilirkişinin yerine ve/veya ek olarak bir başka kurum/kuruluş veya kişinin uzmanlığına başvurulması yönünde bir talep iletilmesi halinde, öncelikle söz konusu talep Kurul tarafından değerlendirilir. Bu talep uygun bulunursa, kurum/kuruluş veya kişi tarafından uygun görülen hizmet bedeli talep eden tarafından karşılanır.

6.7 Kurul yöneticisi sonuç verebileceğini düşündüğü hallerde, şikayet konularını ilgili taraflarla müzakere ederek Esaslar’ın doğrultusunda kendi aralarında bir dostane çözümde uzlaşmalarını teşvik edebilir. İhtilafın çözülmesi ve başvurunun yazılı olarak geri çekilmesiyle, başvuru Kurulların gündeminden çıkarılır.

7.1 Kamu kurumlarının ve meslek kuruluşlarının aynı alandaki faaliyetleri ile yasalardan gelen görev ve yetkileri, RÖK’ün gönüllü özdenetim nitelikli işlevini yerine getirmesine engel teşkil etmez. Bu bağlamda Kurul, özdenetimin etkinliğiyle ilgili çalışmalarda bu tür kuruluşlarla işbirliğine gider.

7.2 Kurul, yargıya intikal etmiş şikayet veya ihtilafları ele almaz. Ele almış ise yargıya intikal ettiğini öğrendiği an incelemeyi durdurur. Görüş oluşturmuş ise uygulamasını durdurduğunu ve mahkeme kararının sonucuna uygun olarak uygulanacağını ilgililere bildirir. Bu madde bağlamında mahkemeden alınacak karar, geçici hukuki himaye tedbirlerini de içerecek şekilde anlaşılır.

Mahkemeye başvuran taraf, bu durumu eş zamanlı olarak Reklam Özdenetim Kurulu’na bildirir.

8.1 RÖK’e

– Tüketiciler,
– Tüketici, çevre vb. kuruluşları ve ilgili meslek kuruluşları,
– Rakip reklamveren veya reklam ajansları,
ve benzeri kuruluşlar başvuruda bulunabilir. Başvurular, Kurul Başkanlığı’na yapılır.

8.2 Başvurular yazılı olur. Başvuruların, izleyen ilk toplantıda görüşülebilmesi için en geç Çarşamba günü saat 16:00’ya kadar gönderilmesi gerekmektedir. Bir örneği de elektronik ortamda iletilir.

Esaslar’ın hangi maddesinin ihlal edildiği açıkça belirtilir ve yayınlanan reklamın bir örneği (aslı, fotoğrafı, CD’si vb.) başvuruya eklenir.

8.3 Tüketiciler, çevre vb. kuruluşları ve ilgili meslek kuruluşları ile özdenetimin finansmanı için yıllık ödemede bulunan reklamverenlerin başvuruları ücretsiz olarak ele alınır. Bunların dışındakilerden Reklamverenler Derneği (RVD) üyesi olmayan reklamverenlerin başvuruları Reklamverenler Derneği’ne fatura karşılığı 4.800TL+KDV yatırılması halinde kabul edilir. Reklamveren olmayan şirketler (reklam ajansı, medya vb.) başvuru başına 3.000TL+KDV ödeyecektir. (Ocak 2022 tarihli Reklam Özdenetim Platformu kararı ile değiştirilmiştir.)

RÖK'e yapılan başvuruları öncelikle Kurul yöneticisi tarafından değerlendirir ve uyuşmazlığın ne şekilde ele alınacağını belirler. Kurul yöneticisine bağlı olarak çalışan sekreterya Kurul yöneticisinin onayıyla;;

• Başvuruları kayda alır, sıraya koyar.
• Şikayette bulunulan reklamın reklamvereninin ve reklam ajansının görüşünü ister, eksik bilgi ve belgeleri tamamlatır. Reklamverenin ve reklam ajansının görüşleri istenirken, başvuru sahibinin kimliği açıklanmaz. Taklit, ticari itibardan haksız yararlanma gibi başvuru sahibinin kimliğinin açıklanmasını gerekli kılan durumlarda, görüş istenirken başvuru sahibinin kimliği açıklanabilir.
• Toplantı için başvuru ve karşı görüşü özetleyen bir yönetici özetini Kurul üyelerine toplantıdan bir gün önce gönderir.

• Kanıtların ticari sır taşıması: Taraflardan her biri, diğer tarafın dilekçesi ekinde Kurul’a gönderdiği kanıt niteliğindeki rapor ve belgeleri görüşünü/itirazını daha sağlıklı yapabilmek için incelemek isterse, bu yöndeki talebini Kurul’a iletmesi halinde paylaşılabilir versiyon dosyanın taraflarından talep edilerek karşı tarafa gönderilir.

Kanıt olarak sunulan rapor ve belgeler genellikle iddiayı karşılayacak performans testleri olduğundan; bu belgelerin sahibi tarafından ticari sır niteliğindeki ifadelerden arındırılarak Kurul’a sunulması beklenir ve söz konusu belgelerin karşı tarafın bilgisine sunulmasında bir sakınca bulunmadığı kabul edilir.

Yukarıdaki kurallar genel duyurulara ek olarak, her başvuruda görüş isteme yazılarında açıkça belirtilir.

• Raportör dosyayı reklam örneği, söz düzeni ve kanıtlarıyla birlikte Kurul’a sunar, Kurul üyelerinin sorularını yanıtlar. Ancak yorumda bulunamaz. Oluşturulan görüşün yazılmasını, imzalatılmasını, tebliğini sağlar ve uygulanmasını izleyerek Kurul’a bilgi verir.

• Görüşler, her iki tarafa da yazılı olarak bildirilir. Görüş alınmasına gerek duyulmadan Esaslar’a aykırı olmadığı sonucuna varılan reklamlarla ilgili Kurul görüşü, sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.

10.1 Görüşler, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla verilir. Oylarda eşitlik halinde, toplantıya başkanlık eden kişinin bulunduğu tarafın görüşü Kurul değerlendirmesini oluşturur.

10.2 Uyuşmazlığın (reklamveren ya da reklam ajansı olarak) taraflarından birinin mensubu olan RÖK üyesi, kurullardaki müzakere ve oylama aşamalarında toplantıya katılamaz.

10.3 Yürütme Kurulu veya RÖK bir dosyayı inceleyip görüş oluşturduktan sonra, görüşünü taraflara bildirir. Reklam yanıltıcı bulunmuşsa, düzeltilmesi veya yayınının durdurulması önce reklamveren ve reklam ajansından talep edilir.

Reklamın düzeltilmesi veya yayından kaldırılması için 2 iş günü beklenir. Reklam düzeltilmez veya durdurulmazsa, ilgili mecra kuruluşlarına yazıyla bilgi verilerek yayından kaldırılması tavsiye edilir.

10.4 Görüşe itiraz edilmiş olması, oluşturulmuş görüşün uygulanması yönündeki talebi durdurmaz. Taraflardan itiraz hakkında görüş oluşturuluncaya kadar, oluşturulmuş görüşün gereğini yapmaları beklenir.

11.1 Kesinleşen Kurul görüşleri dosyanın tarafları ile paylaşılır. Kesinleşen Kurul görüşleri bunun dışında herhangi bir kişi, kuruluş ve/veya organ ile paylaşılamaz. İstem dışı olarak erişilen bilgiler sebebi ile RÖK’ün hiçbir şekilde hukuki sorumluluğu bulunmayıp bu husus incelemelerin tüm tarafları için Kurul’u herhangi bir şekilde muhatap almaları ile önceden kabul edilmiş varsayılır.

11.2 Kurul görüşlerinin, kamuoyuna yapılan duyuru ve taahhüdün doğal sonucu gereği yasal açıdan olmasa da teamül olarak bağlayıcılığı vardır. Bu bağlayıcılığın geçerliliği, tarafların mesleki ve ticari ahlak değerlerine verecekleri önemle sağlanır.

11.3 Kurul, görüşlerinin sağlıklı ve tutarlı olması için gerekirse araştırmalar yaptırır. Bilimsel görüşler alabilir.

11.4 İlgili tarafları özdenetim konusunda bilinçlendirmek, dürüst ve doğru reklamcılık konusunda eğitmek, RÖK faaliyetlerinin tanıtımını yapmak amacıyla periyodik bilgilendirmeler, tanıtım etkinlikleri yapılır, alınan ilke kararları açıklanır.

12.1 Kurul toplantılarındaki görüşmeler, ileri sürülen görüşler, kullanılan oylar ad belirtilerek veya belirtilmeyerek hiçbir şekilde açıklanamaz.

Üyeler, bu gizlilik ilkesinin Kurul’un saygınlığı ve varlığı ile bağlantısının bilincindedir. Aksine davranışı saptanan üye RÖK kararı ile uyarılır. Davranışın tekrarı halinde üyeliği Kurul kararı ile sona erdirilir. Sekreteryanın bu ilkeye uyması Kurul yöneticisi tarafından izlenir ve sağlanır.

İstem dışı olarak erişilen bilgiler sebebi ile ise RÖK’ün hiçbir şekilde hukuki sorumluluğu bulunmayıp, bu husus incelemelerin tüm tarafları için, Kurul’u herhangi bir şekilde muhatap almaları ile önceden kabul edilmiş varsayılır.

12.2 Kurul görüşleri toplantı dışında tartışma konusu yapılamaz. Görüşler hakkında taraflar dahil hiç kimse karara katılanlara ve raportörlere soru soramaz, bilgi isteyemez, görüşünü bildiremez.

Görüşün özünü sorgulamayan ek bilgi talepleri yazılı olarak yapılır ve Kurul yöneticisi tarafından yanıtlanır.

13.1 Kurulların üyelerine toplantı başına, bilirkişilere dosya başına ücret ödenip ödenmeyeceği ve ödenecek ücretlerin miktarı RÖK’ün önerisi üzerine bütçe hazırlanırken dikkate alınır.

13.2 Kurul görüşlerinin uygulanmasından doğabilecek zarar iddiaları ve tazminat talepleri, Platform üyelerinin iyi niyetli işbirliği ve yardımlaşma ile sulhen çözüme kavuşturulmaya çalışılır. Ancak bu görüşler dolayısıyle RÖK’ün hiçbir şekilde hukuki sorumluluğu bulunmayıp, bu husus incelemelerin tüm tarafları için, Kurulu herhangi bir şekilde muhatap almaları ile önceden kabul edilmiş varsayılır.

13.3 Bu metinde yer almayan konularda RÖK’ün daha önceden almış olduğu ve/veya ileride alacağı görüşler uygulamada esas alınır.

13.4 Bu içtüzük Reklam Özdenetim Platformu'nun 13.01.2021 tarihli ve 39 sayılı kararı gereğince hazırlanmıştır.